ធម្មបទ Dhammapada
DHAMMA TALKS
បុណ្យប្រពៃណីខ្មែរ
Powered by Blogger.
អត្តបទ ARTICLES
គាថាផ្សេងៗ VERSES
រឿង STORIES
PALI CHANTINGS
Saturday, August 30, 2014
ព្រះពុទ្ធសាសនាដូចម្ដេច?
ដោយ ព្រះវីរិយបណ្ឌិតោ
ប៉ាង-ខាត់
សាស្រ្ដាចារ្យាខាងប្រវត្តិសាសនា (១៩១០-១៩៧៥)
វត្តឧណ្ណាលោម ភ្នំពេញ ព.ស. ២៥១៤ គ.ស. ១៩៧០
សាស្រ្ដាចារ្យាខាងប្រវត្តិសាសនា (១៩១០-១៩៧៥)
វត្តឧណ្ណាលោម ភ្នំពេញ ព.ស. ២៥១៤ គ.ស. ១៩៧០
នមោ តស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធុស្ស
នមោ តស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធុស្ស
នមោ តស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធុស្ស
នមោ តស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធុស្ស
នមោ តស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធុស្ស
អ្នកមេគិត (Grands Penseurs) ទាំងអស់
បានធ្វើការពិសោធន៍ពីលទ្ធិសាសនា ពិសោធហើយ ពោលអះអាងថាមាន «អាទិទេព» (Dieu) ជាមហេសូរ
«មហាទេពជាកំពូល» ឬ ប្រជាបតិ «ម្ចាស់សព្វសត្វ» ។ គំនិតបែបនេះមាននៅក្នុងគម្ពីរលទ្ធិសាសនា
មានគម្ពីរវេទ (ឧបនិបទ) និងសៀវភៅជាស្នាដៃលោកប្លាតុង (Platon) អារិស្តូត (Aristote) ជាដើម ។ នៅក្នុងសៀវភៅ
សាំងតូម៉ាសដាកាំង (Saint Thomas D’Aquin) មានសេចក្តីថា
បានពិសោធឃើញថាមានអាទិទេពហើយដែរ ។
ទស្សនវិទូ ដូចលោក កង់ (Kant) បញ្ចោញទ្រឹស្តីថា “ជំនឿដែលជឿស៊ប់ថា មានអាទីទេពតែងតែមានកើតនៅក្នុងសន្តានចិត្តមនុស្សទូ ទៅ”
។ លោក ហេគេល (Hegel) ស្តីទុកថា “គំនិតដែលជឿថាមានអាទិទេពនេះកើតមានឡើង ក៏កើតដោយសារតែមានវិជ្ជាដែលជារបស់ មនុស្សនេះឡើង”
។ រីលោក មហាត្មគន្ធិ លោកចូលចិត្តមានប្រសាសន៍ថា “សច្ចធម៌ ជាអាទិទេព” តែ “អាទិទេពពុំមែនជាសច្ចធម៌ទេ” (Truth is god and not is
truth) ។
ដូច្នេះ លទ្ធិសាសនាទាំងអស់ ឬ ពាហិរសាសនា (Religions) ជាមេនាំអាទិធ្វើអោយមានជំនឿថាមាន “អាទិទេព” ហើយអាទិទេពនេះ មិន គឺអ្វីដទៃទេគឺ “សច្ចធម៌”
នេះឯង (God is truth) ពោលគឺ អាទិទេពនេះជា “ភាវៈនៃសច្ចធម៌ = សត្យស្វរូប” ។ សេចក្តីនេះ បើនិយាយ
អោយងាយយល់ យើងគួរនិយាយថា “អ្នកមេគិតទាំងអស់
បានគន់គិតរកថាអ្វីជាសេចក្តីពិត = សច្ចធម៌” រកទៅឃើញតាមគំនិតរបស់ខ្លួន
ហើយបញ្ញត្តនាមតាមភាសារបស់ខ្លួន បើជាហិណ្ឌូថា ទេវៈ “ទេពតា”
បើជាអ្នកបស្ចឹមថា Dieu ”អាទិទេព” បើជាចិនថា តៅ “សភាវធម៌” តមក
ក្នុងកាលជាខាងក្រោយ នាមទាំងនេះ កើតបានជាបញ្ញត្តសព្ទ ( Concept) ជាប់ក្នុងសន្តានចិត្ត ហើយមានជំនឿឥតហេតុផល (Foi, croyance) នៅកើតឡើង ទើបប្រកាន់យកទិដ្ឋិ (Dogme) របស់ខ្លួន ។
ព្រះយេស៊ូគ្រិស្ត (Jesus Christ) សំដែងទុកថា “សច្ចធម៌មាននៅ ក្នុងខ្លួនយើង ហើយធ្វើអោយខ្លួនយើងមានសេរីភាព”
។ ឯពាក្យដែលព្រះយេស៊ូទេសនាទុកថា “ចូរស្នេហាចំពោះព្រះអាទិទេពអោយអស់
ពីចិត្ត” នោះ បានសេចក្តីថា “ចូរស្នេហាព្រះអាទិទេពដោយប្រាជ្ញាជាធម៌សំខាន់ដែលមាននៅក្នុងខ្លួនមនុស្សលោក”
។
សេចក្តីពិត ដើមឡើយ គម្ពីររិគ្វេទ បានបញ្ជាក់ថា ធម្មជាតិ គឺ
ទឹក-ដី-ភ្លើង-ខ្យល់ ជាវត្ថុធាតុដើម ដែលជនហិណ្ឌូយល់ថា ញ៉ាំងជីវិតខ្លួន អោយរស់នៅបាន
ទើបគេនាមថាជា “ទេវៈ =ទេវតា” មិនគឺអ្វីដទៃទេ
។ តមក ក្នុងកាលជាខាងក្រោយ អស់កាលយូរច្រើនសតវត្សរ៍ ទើប ពាក្យថា “ទេវៈ” នេះឯង រីកសាយន័យ ហើយកើតបានទៅជា “មហេសូរ ឬ ប្រជាបតិ”(Dieu)ទៅតាមសភាវគតិ
ជាធម្មតាមនុស្សលោក។ សព្វថ្វៃនេះ ពាក្យថា “ទេវៈ” ដែលគ្រាន់តែជាតួបុគ្គលាធិដ្ឋាន ឬជាបញ្ញត្តសព្ទ (Concept) នេះ កើតជាឧបក្កិលេស ធ្វើអោយសៅហ្មង ចាក់ រិសគល់ជាប់ស្អត្អិក្នុងសន្តានចិត្តមនុស្សសត្វទួទៅ
ក៏បបួលគ្នា ឬបង្ខំអោយយល់ថាជា “សច្ចធម៌” ពោលគឺ “អាទិទេព” ពិតប្រាកដ
ហើយ ចងជាទ្រឹស្តីទុកថា “មានទេពតា” ដែលទស្សនវិទូទួទៅប្រើពាក្យថា
ភាពមានអត្ថិភាព (Entité) នៃទេពតា ។
ឯពាក្យដែលថា “ទេវៈ” ជា “សច្ចធម៌” ឬជា “ឯកសទអធ្វិតីយម”
មានសច្ចតែមួយ មិនមានពីរ (Unique) នេះទៀត
ក៏ជាទ្រឹស្តីរបស់ មនុស្សដែលជឿថា “មានទេពតា” ជាពាក្យវាយសេចក្តីអោយឃើញថា “មានពិត” ប្រសើរវិសេស ហើយគេទុកជា “សច្ចធម៌” ។ សច្ច ធម៌នេះ បើជាមានពិតមែន ក៏ជាសម្មតសច្ច “សច្ចដោយសន្មត”
ពុំមែនជាអរិយសច្ច “សច្ចប្រសើរពិត” នោះទេ ។
ព្រះសម្ពុទ្ធសមណគោតម ទ្រង់ពុំមែនជា “អាទិទេព”
(God Dieu) ដូចជាមានទ្រឹស្តីនៃលទ្ធិសាសនា ឬពាហិរសាសនា
បានបញ្ញត្តទុកមក នោះទេ ។ ព្រះអង្គជា “មនុស្ស” មនុស្សរកសភាវធម៌ពិត ឃើញតាមពិត ហើយទ្រង់បានជា “អ្នកយថាភូត”
(Objectif) ទ្រង់ឃើញតាម ពិតថា “ការកើត =
ជាតិ” នេះជាទុក្ខ ពោលគឺ “បើមានកើត =
ជាតិ” នេះហើយ ធម៌ទាំងឡាយដែលជាបច្ច័យ គឺជរា ព្យាធិ មរណៈ
ក៏តែង តែកើតមានឡើងជាធម្មតា ។ ទ្រង់ឃើញសភាវធម៌ពិតថា “លោកនេះជាទុក្ខ”
ដូច្នេះហើយ ទើបទ្រង់ស្វះស្វែងរកផ្លូវប្រតិបត្តិ “បដិបទា” ជាសន្តិវរបទ “សន្តិភាពស្ថាពរ”
ហៅថា មជ្ឈិមាបដិបទា គឺផ្លូវកណ្តាល ផ្លូវត្រង់ ជាផ្លូវដែលអាចដោះលោក
គឺទុក្ខនៃមនុស្សជាតិនេះ បាន អស់ជើង មិនគួរមានសន្ទិះសង្ស័យឡើយ ។
តើព្រះសម្ពុទ្ធនេះ
គឺអង្គលោកណា?
ប្រមាណជា៦២៣ឆ្នាំ មុនគ្រិស្តសករាជ កាលនោះ មានសក្យរាជមួយព្រះអង្គ
កើតឡើងក្នុងរដ្ឋនេប៉ាលដែនដីប្រទេសឥណ្ឌា មាននាមប្រា កដថា គោតម សិទ្ធត្ថរាជកុមារ ។
ព្រះជន្មាយុ១៦វស្សាទង់រៀបចំមង្គលាភិសេកជាមួយព្រះនាងពិម្ពាយសោធរា
ដែលជាខត្តិយាណីព្រះ ញាតិដ៏ជិត ។
អស់កំលុង ១៣វស្សា ក្រោយប្រាប្តាភិសេក ទ្រង់សោយក្តីសុខជាខត្តិយ
សុខុមាលជាតិ ។ ទ្រង់ប្រថាប់នៅក្នុងផ្ទៃព្រះបរមរាជវាំង បរិបូណ៌ ដោយផាសុកគ្រប់ប្រការ
មានប្រាសាទ៣ខ្នងសំរាប់រដូវកាលទាំង៣ មួយអន្លើដោយស្រីស្នំក្រមការស្រឹង្គារ ច្រៀងរាំ
ប្រគំ ដេញ ដំ តូរ្យ តន្ត្រីកំសាន្តព្រះរាជហរិទ័យឥតមានមោះហ្មងអ្វីឡើយ
សូម្បីតែគ្រឿងទ្រង់ព្រះពស្ត្រភូសា ក៏សុទ្ធសឹងតែកោសេយ្យពស្ត្រដែនកាសី ទ្រង់ ពុំដែលបាននឹកនាដល់ទុក្ខវេទនា
ក្នុងជីវភាពប្រជាជនព្រះអង្គ ដែលរស់នៅក្រៅទ្វារព្រះបរមរាជវាំងឡើយ ។ លុះកាលវេលាមកដល់
ទើប សច្ចធម៌កើតមានឡើងនៅក្នុងព្រះទ័យព្រះអង្គ ។
ព្រះជន្មាយុ២៩វស្សា ព្រះសិទ្ធត្ថរាជកុមារ ស្តេចចេញប្រពាតក្រសាលកំសាន្តព្រះទ័យខាងក្រៅព្រះបរមរាជវាំង
ទ្រង់បានជ្រាបសេចក្តី ពិត ពោលគឺការទល់ទុក្ខវេទនាគ្រប់ប្រការទាំងអស់ ដែលលោកហៅថា “ទេវទូត = ទូតទេពតា” ពោលគឺសេចក្តឺពិតនៃសភាវធម៌ទាំង ឡាយ។
ទេសកាលនោះឯង ព្រះរាជបុត្រ គឺរាហុលកុមារប្រសូតថែមទៀត ។
ព្រះទ័យព្រះអង្គស្លុតរន្ធត់ដូចត្រូវរន្ទះបាញ់ទាំងប្រាំបីទិស។ ធម៌ទាំងនេះហើយ
ជាទេវទូតមកគំរាមព្រះអង្គ ទ្រង់សន្លប់មួយសន្ទុះ ភ្ងារព្រះអង្គឡើង ទ្រង់ដកដង្ហើមវែង
។ លាន់ព្រះឱសខ្លាំងៗថា “អា៎! រាហូចាប់អាត្មាអញហើយតើ!”
។ ធម៌មានប៉ុណ្ណេះជាដើម ដែលទ្រង់ទុកជាអន្ទាក់ចងព្រះអង្គ
ព្រោះថាធម៌ទាំងអស់នេះហើយ សុទ្ធ តែជាធម៌នាំអោយមាន “ការកើតទៀត
= បុនព្ភវោ” ។ ដោយទ្រង់យល់ច្បាស់ថា “នេះជាទុក្ខសកលលោក”
ទើបទ្រង់មានព្រះទ័យ ចេញ ស្វះស្វែងរកឱសថសព្វគុណ (Panacea) ដើម្បីរក្សាជំងឺសកលមនុស្សលោក ។
កាលនោះ ព្រះអង្គបោះបង់រាជសម្បត្តិចោល ឥតស្រណោះ កាន់យកភេទជាតាបសសន្យាសិន
ត្រាច់រង្គាត់ដើរស្វះស្វែងរកសច្ចធម៌ ។ ទ្រង់បានប្រាស្រ័យជាមួយនឹងតាបសច្រើននាក់
ដែលសុទ្ធតែជាអ្នកទទួលស្គាល់ថាជា “បរមគ្រូ” ប៉ុន្តែពុំមានតាបសណា សូម្បីតែម្នាក់ ដែលមានភូមិការសិក្សាបរិបូណ៌
ល្មមនឹងថ្វាយវិស្សជ្ជនាដោះអាថ៌ប្រស្នា ធ្វើព្រះអង្គអោយពេញព្រះទ័យបានឡើយ
ព្រោះតាបសទាំងនោះ គ្រាន់តែមាននាមថា “ទស្សនវិទូ“ ប៉ុណ្ណោះ ហើយជាអ្នកមិនមានបញ្ញាចក្ខុ ដូចមនុស្សខ្វាក់ដឹកដៃមនុស្សខ្វាក់
លិចកប់បាត់នៅក្នុងអវិជ្ជា ដូច សុភាសិតបុរាណខ្មែរថា “ដំរីខ្វាក់
ទ្រមាក់ឆ្កួត” ហើយអណ្តែតទៅតាមខ្សែទឹក
ពោលគឺវាលវែងវដ្តសង្សារ ។
ក្នុងការស្វែងរកសច្ចធម៌ ទ្រង់សាកល្បងរកគ្រប់វិធី
ដែលគេយល់ថាជាផ្លូវនាំទៅកាន់ការរួចចាកទុក្ខ (មោក្សធម៌) ។ ទ្រង់ប្រព្រឹត្តព្រហ្ម ចរិយធម៌តាមបែបព្រាហ្មណ៍
គឺប្រព្រឹត្តយោគៈ “វិធីទូន្មានចិត្ត” ប្រព្រឹត្តយោគៈហើយ ទ្រង់ឃើញថាពុំមែនជាផ្លូវត្រង់ទៅកាន់ទីបំផុតទុក្ខ ទ្រង់ប្រព្រឹត្តតបធម៌
“វិធីទូន្មានកាយ”ទៀត ដែលយើងគ្រប់គ្នាដឹងថា
ទុក្ករកិរិយា “ការធ្វើបានដោយកម្រក្រៃលែង” ។ ព្រះអង្គប្រព្រឹត្តតាម វត្តប្រតិបត្តិសាសនាព្រាណ៍ទាំងអស់ ដែលគេយល់ថា
ជាវិធីប្រសើរក្នុងកាលនោះ ទ្រង់ប្រព្រឹត្តលាងបាបមួយបែបហើយមួយបែបទៀត អាំងភ្លើងដុតកំដៅបាប
មួយហើយមួយទៀត ទាល់តែព្រះវរកាយស្គាំងស្គមរីងស្ងួតនៅតែស្បែកដណ្តប់ឆ្អឹង
មើលទៅឃើញតែគ្រោងឆ្អឹង ចង្គ្រឹង ធ្វើម្លឹងហើយ នៅតែមិនបានសំរេចតាមពុទ្ធបំនងទៀត ។
វិធីព្រហ្មចរិយធម៌បែបនេះហើយពន្យល់ព្រះអង្គថា នេះពុំមែនជាវិធីទេ នេះពុំមែនជាអភិសម័យរបស់ព្រះអង្គទេ
ក៏ព្រះអង្គបោះបង់ចោលទាំងអស់ទៅ ហើយតាំងព្រះទ័យស្វែងរកដោយទំនើងព្រះអង្គវិញ ទ្រង់ ចៀសវាងផ្លូវចុង២ប្រការ
គឺការពំនឿយខ្លួនឥតអំពើ (អត្តកិលមថានុយោគ) និងការច្របូកច្របល់ដោយកាម
(កាមសុខល្លិកានុយោគ) ដាច់ស្រលះ ។ ការស្វែងរកសច្ចធម៌នៃព្រះអង្គនេះ
ប្រកបដោយវិរិយភាពខ្លាំងក្លាបំផុត ហួសកំលាំងមនុស្សធម្មតា ដែល នឹង អាចធ្វើបាន ហើយត្រូវប្រើវេលាប្រាំមួយវស្សាទៀត
។ ទីបំផុត ទ្រង់ឃើញថា ផ្លូវដែលទ្រង់ប្រតិបត្តិតាមលទ្ធិព្រាហ្មណ៍នេះ
ពន្យឺតវេលានាំមិនអោយ លុះពោធិញាណ ហើយផ្លូវដែលទ្រង់រកឃើញតាមទំនើងព្រះអង្គនេះ
ធ្វើអោយព្រះអង្គភ្ញាក់រលឹកកើតបញ្ញាញាណបាន ។ ផ្លូវថ្មីដែលទ្រង់ រកឃើញ ជាផ្លូវកណ្តាល
ហៅថា មជ្ឈិមាបដិបទា ជាផ្លូវប្រើការបាន ត្រង់ទៅរកពោធិញាណ
ហើយបានជាមាគ៌ាត្រង់មួយក្នុងពុទ្ធសាសនា សំរាប់សកលលោក ។
ព្រឹកថ្ងៃជ័យមង្គលមួយ នាពេញបុណ្ណមីខែពិសាខ ទ្រង់ប្រថាប់ក្រោមពោធិមណ្ឌល
ឥតមានអានុភាពទេពតាណាមួយមកជួយណែនាំ ព្រះអង្គទេ មានតែវីរិយនិងបញ្ញាញាណរបស់ព្រះអង្គប៉ុណ្ណោះ
ទ្រង់កំចាត់បង់នូវកិលេសាសវៈ ព្រមទាំងមោហន្ធការដាច់ខាត ហើយទ្រង់ លុះសម្មាសម្ពោធិញ្ញាណ
“ត្រាស់ដឹងធម៌” បានសំរេចភាពជា “ពុទ្ធ = អ្នកត្រាស់ដឹង” ក្នុងជន្មាយុ ៣៥ វស្សា
នៅអុរុវេលប្រទេស (ពុទ្ធគយា) ដែនមគធៈ (រដ្ឋពិហារ) ។ បានត្រាស់ដឹងធម៌ហើយ
ទ្រង់ឧទ្ទិសព្រះវរកាយ ព្រះវរជន្មជីព មានតំលៃឥតអ្វីប្រៀបផ្ទឹមបាន ដើម្បីសកលលោក ដោយពុទ្ធចរិយាជាគំរូ
និងដោយធម្មវិន័យជាដំបូន្មាន ពុំមានមនុស្ស
ឬទេពតាឯណាមួយប្រសើរត្រឹមស្មើនឹងព្រះអង្គបានឡើយ ។ ព្រះអង្គ ទ្រង់បំពេញកិច្ចការរាល់ទិវារាត្រី
ហៅថាពុទ្ធកិច្ច ”កិច្ចដែលព្រះពុទ្ធត្រូវធ្វើរាល់ទិវារាត្រី”
មាន៥ពេលគឺ ?
- ១- ពេលព្រឹក ទ្រង់បិណ្ឌបាត;
- ២- ពេលរសៀល ទ្រង់ប្រទានធម្មទេសនាប្រោសសត្វ;
- ៣- ពេលពន់ព្រលប់ ទ្រង់ប្រទានឱវាទភិក្ខុសង្ឃ;
- ៤- ពេលអធ្រាត្រ ទ្រង់វិសជ្ជនាអាថ៌ប្រស្នា ដែលទេពតាមកក្រាបទូលសួរ;
- ៥- បច្ចូសសម័យ ទ្រង់ប្រមើលមើលឧបនិស្ស័យសត្វ ដែលទ្រង់ត្រូវប្រោស។
គិតទៅ ក្នុង២៤ម៉ោង ទ្រង់មិនផ្ទំលក់ដូចមនុស្សធម្មតាទេ ទ្រង់ប្រព្រឹត្តយ៉ាងនេះជានិច្ចកាលអស់រយៈវេលា៤៥វស្សា
រហូតដល់និព្វាន គ្រាន់តែសំរាកព្រះកាយមួយស្របក់ លាតតំរង់ព្រះបិដ្ឋិលើសង្ឃាដី ដែលព្រះអានន្ទត្ថេរតែងតែក្រាលថ្វាយ
។ ក្នុងលោកនេះ តើមាន មនុស្ស ឬទេពតាណា ធ្វើការដើម្បីសកលលោក មិនចេះឈប់យ៉ាងនេះ
ក្នុងមួយជីវិត ដូចព្រះសម្ពុទ្ធដែរឬទេ ? ដោយទ្រង់ជាមនុស្សជាតិ
ទ្រង់ធ្វើការខ្លាំងពេក ត្រូវតែគ្រាំគ្រាព្រះវរកាយត្រូវតែទៅតាមធម៌អនិច្ចំ “ពុំថេរនៅនិត្យ” ហើយបរិនិព្វានក្នុងព្រះជន្មាយុ ៨០
ព្រះវស្សា ។
សេចក្តីខ្លីនេះ បញ្ជាក់គ្រប់គ្រាន់ថា “ ព្រះសម្ពុទ្ធជាមនុស្ស
” ទ្រង់សោយព្រះជាតិជាមនុស្ស មានព្រះជីពជន្មជាមនុស្ស
ដោយទ្រង់ជា មនុស្ស មានព្រះជីពជន្ម ទ្រង់ត្រូវតែអស់ព្រះជន្មដូចមនុស្សធម្មតា ។
ប្លែកតែព្រះអង្គជាអច្ឆរិយមនុស្ស = មនុស្សអស្ចារ្យ ដែលសកល លោកពុំដែលមាន។
នេះជាចំនុចធំបំផុត នៅក្នុងសក្ខីភាពចំពោះអង្គព្រះសម្ពុទ្ធ ពុំមានចន្លោះត្រង់ណាមួយ
ដែលគួរអោយភ័ន្តច្រលំ ឬ ទំនង អោយយល់ថា “ព្រះអង្គជាអមរទេពតា
មិនចេះស្លាប់” នោះឡើយ ។ ដូច្នេះ ពុំគួរចាត់ទុក
អង្គព្រះសម្ពុទ្ធជា “អាទិទេព” ទេ
ឬនឹងទុកអង្គព្រះ សម្ពុទ្ធជាអវតា (Incarnation) ព្រះវិស្ណុ
ដូចអ្នកផងធ្លាប់តែជឿមកនោះក៏ទេដែរ ឬក៏នឹងទុកព្រះអង្គថាជាត្រាតា “អ្នកជួយលាងបាប” (Saviour) ដែលជួយលាងបាបអ្នកដទៃអោយរួចចាកភ័យដោយភក្តិមាគ៌ា
(Salvation) របស់ព្រះអង្គ ក៏ពុំមែនទៀត ។ សេចក្តីពិត ព្រះ សម្ពុទ្ធជាសាស្តាចារ្យ
បណ្តុះកំលាំងចិត្តសាវកព្រះអង្គ អោយចេះទីពឹងខ្លួនឯង ដើម្បីរួចចាកខ្លួនឯង
បញ្ចោះអោយយល់ពិតថា ក្តីបរិសុទ្ធិ និងមិនបរិសុទ្ធិ ស្រេចហើយតែបុគ្គលម្នាក់ៗទេ ។
ក្នុងធម្មបទ ព្រះសម្ពុទ្ធទ្រង់ត្រាស់ទូន្មានថា “អ្នកទាំងឡាយ
ត្រូវធ្វើការអោយបានសំរេច ដោយខ្លួនឯង តថាគតគ្រាន់តែជាអ្នកប្រាប់ផ្លូវ = តុម៉េហិ កិច្ចមាតប្បំ អក្ខាតារោ តថាគតា” ។ ដូច្នេះ ព្រះសម្ពុទ្ធជាអ្នកចង្អុលប្រាប់ផ្លូវ
បង្រៀនអោយចេះដើរខ្លួនឯង ទុកអោយយើងគ្រប់គ្នាធ្វើខ្លួនឯង
ពោលគឺប្រតិបត្តិតាមមាគ៌ាដ៏ត្រង់នោះដើម្បីបានក្តីបរិសុទ្ធិខ្លួនឯង ។ និយាយខ្លី “ទីពឹងអ្នកដទៃ ដើម្បីរួចចាកភ័យខ្លួនឯង ជាអវិជ្ជមាន(Negative) ពុំមែនជាវិធីទេ ទីពឹងខ្លួនឯងដើម្បីរួចចាកភ័យខ្លួនឯង ទើប ជាវិជ្ជមាន (Positive)
ទើបជាវិធី” ពោលគឺទីពឹងអ្នកដទៃ
បានសេចក្តីថា “យើងព្រមទទួលចាញ់វីរិយភាពបុគ្គលដទៃ ”ពិតប្រាកដឥតជជែក បានឡើយ។
ពុទ្ធវចនៈដែលបណ្តុះកំលាំងចិត្តសាវកទាំងឡាយអោយចេះទីពឹងខ្លួនឯង
ព្រះសម្ពុទ្ធទ្រង់ត្រាស់ទុកនៅក្នុងមហាបរិនិព្វានសូត្រ ថា ? “ភិក្ខុទាំងឡាយ!អ្នកទាំងឡាយ ចូរយកខ្លួនជាកោះពឹងខ្លួនឯង ចូរយកខ្លួនជាទីពឹង
ចូរកុំយកអ្នកដទៃមកធ្វើជាទីពឹងខ្លួនឡើយ = ភិក្ខវេ អត្តទីបា វិហរថ
អត្តសរណ អនញ្ញសរណ ” ។
ដោយវិសេស ព្រះសម្ពុទ្ធ មិនមានពុទ្ធបំនងនឹងកាន់កាប់កិច្ចការបែបជា
ឯកាធិបតេយ្យ (Monopoly) អោយសំរេចពុទ្ធភាពដាច់មុខ តែ មួយព្រះអង្គទេ
សេចក្តីពិត ពុទ្ធភាពនេះ ពុំមែនជាបុព្វសិទ្ធិ (Prerogative) សំរាប់បុគ្គលវិសេសណាមួយទេ
ទ្រង់បានឡើងឋានៈខ្ពង់ខ្ពស់ ប្រសើរយ៉ាងនេះ ដោយបារមីធម៌ (State of
Perfection) ដែលបុគ្គលណាមួយប្រាថ្នាចង់បាន ក៏អាចសំរេចដូចគ្នាដែរ
ពុំមែនជាការបិទទ្វារ នៃសាស្តាចារ្យណាមួយថា បើនឹងបាន លុះត្រាតែបានទទួលទេវឱង្ការ
ហើយទើបសំរេចបាននោះទេ ។ ពុទ្ធវចនៈដែលមានប្រាកដក្នុងព្រះ ត្រៃបិដក ស្តីទុកថា
ជនណាម្នាក់ ក៏អាចលុះភាពជាព្រះពុទ្ធបានដូចៗគ្នា អោយតែអ្នកនោះ
ប្រតិបត្តិត្រឹមត្រូវទៅតាមគន្លងបារមីធម៌ ដែលជា មាគ៌ាដើរត្រង់ទៅកាន់ ពោធិញ្ញាណ ។
ព្រះសម្ពុទ្ធ ពុំចេះដាក់ទោសបុគ្គលណាម្នាក់ ដោយពុទ្ធដីកាថា “អ្នកត្រូវមានទោស”
ដូច្នេះទេ ផ្ទុយទៅ វិញ
ទ្រង់តែងតែព្រះមេត្តាប្រោសទេសនាទូន្មានដោយពុទ្ធដីកាថា ? “ភិក្ខុទាំងឡាយ! ចិត្តជាធម្មជាតិបរិសុទ្ធផូរផង់ពីកំនើត តែចិត្តនេះ កាល ណាបើមានឧបក្កិលេសថ្មីចូលទៅ
ទើបសៅហ្មង =បភស្សរបិទំ ភិក្ខវេ ចិត្តំ តពី
ខោ ចិត្តំ អាភន្តុកេហិ ឧបក្កិលេសេហិ ឧបក្កិលិដ្ឋំ ” ។
តាមពុទ្ធវចនៈនេះ ពិភពលោកយើងនេះ ពុំមែនជាអាក្រក់ទេ ប៉ុន្តែសត្វទាំងឡាយ
តែងតែវង្វេងដោយអំណាចអវិជ្ជា ដែលជាធម៌សឹក សត្រូវធំបំផុតរបស់សត្វទាំងឡាយ ។
ទ្រង់តែងតែមានមេត្តាប្រោសប្រទានឱវាទ ដល់សាវកព្រះអង្គ កុំអោយមានចិត្តរួញរា ធ្វើសាវក
ព្រះអង្គ អោយដកដង្ហើមស្រួល អោយរីករាយ អោយអាចហ៊ាន អោយក្លាហាន អោយទុកចិត្តខ្លួនឯង
ហើយអោយប្រើវីរិយភាពខ្លួនឯង អោយមុះមុត ដើម្បីបានឃើញធម៌ដូចព្រះអង្គ ។
ពិសេសទៅទៀត ដោយព្រះអង្គមានភាពជាមនុស្ស ហើយប្រើវីរិយភាពខ្លាំងក្លាអោយបានសំរេចភាពជា
“ពុទ្ធ” ទ្រង់ប្រកាសប្រាប់លោក ទាំងមូលអោយយល់ច្បាស់តាមពិតថា
“មនុស្សលោកមានភាពអាចបាន” (Possibilitie) និង “អានុភាពអាចធ្វើអោយសំរេចបាន”
(Crea-tive Power) កប់នៅក្នុងខ្លួនមនុស្ស ។ ធម៌ជាអាថ៌កំបាំងទាំងនេះហើយ
ទុកជាអាទិទេពមានអំណាចលើមនុស្ស លុះត្រាតែអាទិទេពនេះប្រ ទាន
ទើបមនុស្សលោកអាចសំរេចប្រយោជន៍ខ្លួនឯងបាន ។ ព្រះសម្ពុទ្ធ ទ្រង់ចាប់លើកយកធម៌អាថ៌កំបាំងគឺ
“ភាពអាចបាន” និង “អានុភាព អាចធ្វើអ្វីអោយសំរេចបាន“ ទាំងពីរប្រការនេះ
ទុកជាធម៌មានតំលៃប្រសើរបំផុតមកបង្ហាញ មកប្រទានដល់មនុស្សលោក ព្រមទាំងទេវ លោក អោយឃើញច្បាស់
អោយយល់ប្រយោជន៍ពិត ។ សេចក្តីពិតមនុស្សលោក ជាកែវមណីជោតិខ្លួនឯងដ៏វិសេស សំរាប់បក់បោយ
យកប្រយោជន៍គ្រប់យ៉ាងនៅលោកនេះនិងបរលោក ។ វាសនាខ្លួន ឋិតនៅកប់ក្នុងខ្លួនមនុស្ស
ឋិតនៅក្នុងកណ្តាប់ដៃមនុស្ស។ ទ្រង់ទេសនា ពន្យល់ថា “មនុស្សអាចទទួលនិយ្យានិកធម៌ដោយវីរិយភាពខ្លួនឯងមិនបាច់ពឹងពាក់អាទិទេព
ឬអ្នកអាជ្ញាកណ្តាលណាមួយទេ“ ។ អាត្ម័ន = ព្រលឹងកណ្តាល (Egocentric)
នៃពិភពលោកនេះ មិនគឹអ្វីដទៃទេ គឺឧត្តមគតិដ៏ប្រសើរដែលស្តីថា ៖
មិនមានខ្លួនឯង = អនត្តា .. នេះឯង ។ មិនមានវណ្ណៈ
ចាត់ថ្នាក់មនុស្សលោកអោយទាបខ្ពស់ពីកំនើតទេ មនុស្សជាតិមានភាពស្មើគ្នា មានកាលគួរត្រូវបានសំរេចដូចគ្នា
នៅក្នុង ដំនើរនៃជីវិតមនុស្សគ្រប់គ្នា ។
ព្រះសម្ពុទ្ធជាអ្នកបើកទ្វារអោយមនុស្សលោកបានសំរេចផល ចំរុងចំរើន
ថ្វីត្បិតតែមានការកើត = ជាតិនេះ ជាកំពែងរារាំង ។ ទ្រង់បើក សេរីភាពពេញបរិបូណ៌ប្រទានដល់សត្វលោកក្នុងការគិត
ការធ្វើ ការនិយាយ បំបើកភ្នែកសត្វលោក អោយមើលឃើញអ្វីៗ ឃើញពិត តាមពិត
ជាយថាភូតទស្សនញាណ (Objectim) ទ្រង់សំដែងធម៌ប្រោសសត្វដែលមានការព្រាត់ប្រាសអោយមានចិត្តរឹងប៉ឹង
អោយមានចិត្ត ក្សេមក្សាន្តដោយពុទ្ធភាសិតគួរអោយមានក្តីកក់ក្តៅ ។ ទ្រង់ជាគ្រូពេទ្យព្យាបាលរោគចិត្ត
ដែលគេរក្សាបានដោយក្រ អ្នកមានជំងឺអោយចេះ បន្សាត់បង់ អោយដកដង្ហើមស្រួលធូរទ្រូង ។ ទ្រង់ជួយអ្នកក្រីក្រដោយព្រះតំរាស់អោយចេះអប្បមាទធម៌
“ធម៌មិនប្រមាទ” ។ ទ្រង់ទូន្មាន អ្នកធ្វើអំពើអាក្រក់
អោយចេះធ្វើអំពើល្អ អោយចេះធ្វើខ្លួនអោយបរិសុទ្ធ ។ ទ្រង់ទេសនាប្រោសអ្នកច្រអូសអោយមានក្តីក្លាហាន
អ្នក បំបែកបំបាក់គ្នាអោយមានសាមគ្គី អ្នកល្ងង់ខ្លៅអោយចេះដឹងអ្វីដែលមានអាថ៌កំបាំង អោយមានពន្លឺ
អ្នកទាបថោកអោយខ្ពង់ខ្ពស់ អ្នកមិន ប្រសើរអោយបានប្រសើរ ។ អ្នកមាននិងអ្នកក្រ សប្បុរស
អសប្បុរស ពេញចិត្តព្រះអង្គគ្រប់ៗគ្នា ។ ព្រះរាជាសង្កត់សង្កិនរាស្ត្រ ព្រះរាជា ទសពិធរាជធម៌
ក្សត្រខ្ពង់ខ្ពស់ ក្សត្រទាបថោក វរជន មហាសេដ្ឋីចិត្តសប្បុរស មហាសេដ្ឋីកំនាញ់
អ្នកប្រាជ្ញជាន់ខ្ពស់ អ្នកប្រាជ្ញជាន់ទាប អ្នក ទុរគតតោកយ៉ាក
អ្នកបោសថ្នល់ដែលត្រូវគេបៀតបៀន ពេជ្ឈឃាត នគរសោភិនី ទាំងអស់គ្នានេះ
សុទ្ធតែត្រូវបានទទួលស្គាល់ពុទ្ធវចនៈ ដែលជាធម៌នាំអោយកើតបញ្ញា
និងនាំអោយកើតព្រហ្មវិហារធម៌ ។
ចរិយាដ៏ប្រសើររបស់ព្រះពុទ្ធ ជាប្រភពដ៏វិសេសសំរាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា
បក់បោយយកមកធ្វើជាតំរាប់ខ្លួន ធ្វើគំរូគិតប្រចាំជីវិតខ្លួនបាន ។ មេត្តាគុណ ករុណាគុណ
បញ្ញាគុណ របស់ព្រះសម្ពុទ្ធ គួរជាទីជ្រះថ្លា គួរជាទីគោរពបូជា
គួរជាទីពេចពិលរមិលមើលនៃពួកជនអ្នកមាន សទ្ធាទាំងឡាយ ។ ពុទ្ធវចនៈ
ជាប្រភពនាំអោយកើតសន្តិភាព ជាធម៌សន្តិវរបទ គួរបានទទួលស្វាគមន៍ពីមជ្ឈដ្ឋានទូទៅ
ដោយក្តីរីករាយ ក្រៃលែង ហើយជាធម៌អោយផលជានិច្ចនិរន្ត
ដល់ជនទាំងឡាយដែលមានវាសនាបានស្តាប់ បានប្រតិបត្តិតាមធម៌ព្រះអង្គ។ ធម៌ដែលព្រះ អង្គបានសំដែងហើយដោយប្រពៃនេះ
បានផ្សព្វផ្សាយទូទៅពេញសកលលោក ហើយដក់ជាប់នៅក្នុងសន្តានចិត្ត កើតបានជាធម្មចរិយា ឬជាអរិយធម៌នៃប្រជាជនក្នុងសកលលោក
។ ការជឿនលឿនខាងវប្បធម៌នៃប្រទេសកាន់ពុទ្ធសាសនា សុទ្ធតែបានមកដោយអាស្រ័យ ពុទ្ធវចនៈដ៏ប្រសើរនេះឯង
។ ពុទ្ធសាសនានេះ សូម្បីកើតមានឡើងក្នុងលោក អស់ប្រមាណជា ២៥១៣ ឆ្នាំហើយ
តែបុគ្គលិកលក្ខណៈអង្គ ព្រះសម្ពុទ្ធ និងព្រះធម៌ព្រះអង្គ
នៅតែមានឥទ្ធិពលដ៏ខ្លាំងក្លាទៅលើពួកជនដែលបានទទួលក្រេបផឹករសព្រះធម៌ថ្លៃវិសេសនេះដរាប
។
Labels:Articles
Subscribe to:
Post Comments
(Atom)
សេវាកម្មទូរស័ព្ទផ្ទះផ្តល់ជួនតម្លៃពិសេសនិងអាចតេទៅកាន់80ប្រទេស ដោយគ្មានកំណត់ ថែមទាំងលោកអ្នកអាចប្រើមិនគិតថ្លៃ បើលោកអ្នករកបានអតិថិជនដែលប្រើសេវាកម្មដូចគ្នាបាន៥នាក់
សម្រាប់អតិថិជននៅក្នុងប្រទេសទាំងនេះ
បារាំង
កូរ៉េខាងត្បូង
ជម៉ុន
Buddhist Books
Popular Posts
-
បទសរភញ្ញ អរហន្តតថាគត ជ្រាបគ្រប់បទស្វែងគុណធំ ទ្រង់ជាលោកុត្តម ច្...
-
នមោមេ សព្វពុទ្ធានំ ឧប្បន្នានំ មហេសីនំ តណ្ហង្គរោ មហាវីរោ មេធង្គរោ មហាយសោ សរណង្ករោ លោកហិតោ ទីបង្ករោ ជុតិន្ធរោ កោណ្ឌញ្ញោ ជនបាមោក្ខោ ម...
-
មង្គល ៣៨ ប្រការ ១ ការមិនសេពគប់បុគ្គលពាល កុំគប់មិត្ត ដែលពាល សណ្តានជួ នឹងនាំតួ ស្អុយខូច ហិនអន្តរាយ ទោះត្រឹមគិត សោគ្រោក ចិត្តខ្វល់...
-
ឥតិបិ ទាន បារមី សម្បន្នោ សោ ភគវា ឥតិបិ ទាន ឧបបារមី សម្បន្នោ សោ ភគវា ឥតិបិ ទាន បរមត្ថបារមី សម្បន្នោ សោ ភគវា ។
-
កម្ម បទចែកចេញជាកម្មមាន៣យ៉ាង គឺ កាយកម្ម១, វចីកម្ម១ និងមនោកម្ម១។ ចែកប្រភេទមានពីរយ៉ាងគឺ អកុសលកម្មបទ១ កុសល...
-
បុណ្យមាឃបូជា មាឃបូជា ជាពីធីបុណ្យមួយដែលមានសារៈសំខាន់នៅក្នុងពុទ្ធ សាសនាដែលរួមមាន : មាឃបូជា ពិសាខបូជា អាសាឍបូ...
-
ទស្សនៈអប់រំសីលធម៌របស់ ព្រះពុទ្ធសាសនា មនុស្សលោកទូទៅ ដែលកំពុងរស់នៅលើពិភពលោក មានជាតិសាសន៍ ពណ៌សម្បុរប្រពៃណី វប្បធម៌ ភាសា សាសនា ជំនឿផ្...
-
នំ (ន.) ចំណីដែលគេធ្វើដោយអង្ករឬដោយម្សៅជាដើម ចម្អិនឲ្យនៅស្រស់មានទឹកឬគោកក៏មាន ឲ្យក្រៀមក៏...
-
ពិធីបុណ្យកឋិនខុសប្លែកពីបុណ្យដ៏ទៃ ដោយហេតុអ្វីខ្លះ? ព្រះពុទ្ធសាសនា ជាសាសនារបស់រដ្ឋ ដែលប្រជាជនខ្មែរយើងទូទាំងប្រទេស ដែលតែងតែគោរពបូជា ប្រតិប...
-
កម្រងឯកសារស្តីពីបុណ្យដារលាន ចងក្រងដោយក្រសួងកសិកម្ម ក- សេចក្តីផ្តើម សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលភាគច្រើនជ...
0 comments:
Post a Comment